Махаббаттың 5 кезеңі (және неліктен көбі үшінші кезеңінде ажырасып жатады)

Кез-келген, тіпті ең құмарлық (басында) қарым-қатынаста бір күні армандағы ер-азаматыңыз сізге соншалықты әдемі және ақылды болып көрінбейтін сәт келеді, онымен жыныстық қатынастан құмарлық сезімі кетеді, және сіз де оны басындағыдай қызықтырмайсыз.

Әдетте, дәл осы кезеңде жұптар ыдырайды — кейбір жұптарда ол ертерек пайда болады, ал кейбіреулерінде он жыл бірге болғаннан кейін де болуы мүмкін. Қиын ажырасуды бастан өткергеннен кейін, біз қайтадан «сондай ер-азаматты» іздеуге асығамыз. Бірақ біз оны тапқаннан кейін, «тамсанудан көңіл қалуға» деген қатал цикл қайтадан қайталанады.

Себеп неде? Отбасылық психолог және кеңесші Джед Даймонд:

Біз қайтарылмайтын нүкте ретінде қабылдайтын нәрсе — бұл біздің қарым-қатынасымыздың тағы бір кезеңі ғана емес, ал кейбір жағдайларда тіпті шынайы, ұзақ және берік махаббаттың басталуы.

Егер сіз оны уақытында танып, эмоцияларыңызды бақылауға алуды үйренбесеңіз, біздің сол жағдайға қайта-қайта қадам басу қаупіміз бар.

Сарапшының пікірінше, кез-келген махаббат қарым-қатынасы бес стандартты кезеңнен өтеді. Үшіншісі — ең қиын, бірақ егер сіз оны жеңе алсаңыз, финалда сіз бірге биік шыңдарға шығуға қабілетті боласыз.

Бірінші кезең: ғашық болу

Биологиялық тұрғыдан алғанда, ғашық болу — бұл адамзат баласын жалғастыра алатын екі адамды біріктіру үшін эволюцияның айласы ғана. Бірақ біз біреуге құмар болған кезде, негізінен допамин, окситоцин, серотонин, тестостерон және эстроген гормондарының әсеріне ұшырағандықтан біз табиғаттың қулықтары туралы ең аз ойлаймыз. Дәл осы жарылғыш коктейль жүректің соғуына әкелетін «іштегі көбелектерді» тудырады. 

Қанаттылық сезімі біздің барлық орындалмаған армандарымыз бен үміттерімізді жаңа ғашыққа бейсаналық түрде көрсете бастағанымыздан ғана артады. Біз онымен жарқын болашақ туралы армандауға кірісеміз: біздің барлық тілектеріміз қалай орындалатыны, балалық шақта ала алмағанның бәрін қалай алатынымыз туралы армандаймыз және бұрынғы қарым-қатынастан болған көңіл қалушылықтың болмайтынына сенеміз. Бұл қаншалықты циникалық болып көрінсе де, гормондар бізге ақылға қонымды және қисынды ойлауға мүмкіндік бермейді, бірақ ұялудың қажеті жоқ: ақыр соңында, ғашық болу сезімі адамның эмоционалды диапазонындағы ең қызықты сезімдердің бірі болып саналады. Ләззат алу күнә емес.

Екінші кезең: жұп құру

Бұл кезеңде ғашықтардың сезімдері тереңдей түседі, олар ортақ мақсаттарға ие болады — және ақыр соңында олар мықты жұп құрады (негізінен неке арқылы). Сонымен бірге олардың балалары бар, олар бірге көлік, пәтер сатып алады, болашақты жоспарлайды және бүкіл әлемге «қоғамның біртұтас ұяшығы» екенін көрсетеді.

Бұл кезең — сіз бірге бола алатын қуаныш пен ләззат кезеңі. Гормондардың күші бірдей емес, бірақ сіз терең сүйіспеншілікті сезінесіз. Жыныстық қатынас та сирек және сабырлы болса да, мағыналы және бұрынғыдай қанағаттанарлық болады. Қауіпсіздік, тәртіп және ұқыптылық сезімі пайда болады. Осы кезде көптеген ерлі-зайыптылар эмоциялардың өткен қарқынын аздап сағынады, бірақ олардың қарым-қатынасының бұл кезеңі оларға көбірек ұнайды, өйткені дәл қазір олар өздерінің сүйіспеншілігі бұрынғыдан да тұрақты екенін сезінеді және оны ештеңе өзгерте алмайды. 

Үшінші кезең: көңіл қалушылық

Әрине, ешкім қарым-қатынас оңай деп айтқан жоқ, бірақ сіз мұндай қиындықтарға дайын болмағаныңыз анық. Сіздің жұбыңызда бір-бірінен физикалық түрде бас тарту пайда болған сияқты. Кенеттен сіз өзіңіздің идеалды махаббатыңыздың жоғалып бара жатқанын түсінесіз және бұл өте ұзақ уақытқа созылады. Мүмкін, махаббат мүлдем болмаған шығар?

Әдетте, көңіл қалушылық — бұл көптеген некелер бұзылатын кезең. Әртүрлі жұптарда ол әртүрлі жолмен жүреді: біреу алғашқы ауыр келіспеушіліктер кезінде бір-бірінен қашады, ал біреу бірнеше жылдар бойы толық қанағаттанбау және жасырын жеккөрушілік сезімімен өмір сүреді. Осы кезде біз жұмыста жиі қалғанды жөн көреміз, әр ұсақ-түйек үшін ұрысамыз және психологтың пікірінше, одан да жиі ауырамыз. Отбасындағы ауыр жағдай жұмыстағы бұзылуларға, иммунитеттің төмендеуіне, абсолютті апатияға әкеледі, ер адамдарда эрекция проблемалары болуы мүмкін және т.б. Әрине, мұның бәрі қарым-қатынасты емдеуге ықпал етпейді — және үмітсіздіктен көптеген ғашықтар шегіну жолдарын іздей бастайды.

Не болып жатыр? Көптеген ерлі-зайыптылар осы сәтте ажырасады, өйткені олар қарым-қатынаста бақытсыз болу қалыпты емес және қисынсыз деп қателеседі. Дегенмен, олай емес. Кез-келген ұйымдасқан жүйе сияқты, некеде де сәтсіздіктер болуы мүмкін — сондықтан мұнда бірінші кезекте бәрін сабырмен шешу керек. Екі ажырасуды бастан өткерген Доктор Даймонд мұны жұбайымен бірге әрі қарай жұмыс істеуге және қанша қаласам да, үшінші рет қана ажыраспауға шешім қабылдағанда түсінді.

Қарым-қатынастың үшінші кезеңін вируспен салыстыруға болады, оны жеңу арқылы сіз тітіркендіргіштерге төзімділікті бірнеше есе арттырасыз. Осы кезде ғашықтар бір-бірінен «идеалды» көруді тоқтатады: сіздің алдыңызда қарапайым адам пайда болады, оны гормондар мен алдыңғы екі кезеңнің иллюзияларының көмегінсіз сүю оңай емес, бірақ мүмкін. 

Шын мәнінде, дәл қазір сіз шынайы махаббатты құрып жатырсыз деп айтуға болады, өйткені үшінші кезеңнен кейін ғана сіз бір-біріңізді шынымен қабылдай бастайсыз. Толық қабылдайсыз.

Төртінші кезең: нағыз мықты махаббат

Үшінші кезеңмен бірге болған барлық дауылдар шегінгеннен кейін терең және берік рефлексия кезеңі басталады. Екеуіңіз бұрын не болғанын және сізді тұрақсыздандырған нәрсе сізді неге тұрақсыздандырғанын мұқият талдай бастайсыз. Осы кезеңде сіз бір-біріңізді бұрынғыдан да жақсы білесіз, өйткені көбінесе сіздің өзара (бірақ, бақытымызға орай, өткен) қиыншылықтарыңыздың тамыры сіздің балалық шағыңызда жатыр.

Қарым-қатынастың төртінші кезеңінде адамдар енді бір-біріне ғашықтар сияқты емес, психологтар сияқты болады. Бұл дұрыс: көптеген зерттеулердің деректері балалық шақтағы жарақаттар (ата-анасының ажырасуы, отбасындағы қатыгездік, сатқындық) адамның есейген кезде өзін қалай ұстайтынына тікелей әсер етуі мүмкін екенін көрсетеді. 

Бұл кезеңде сіздің өзімшілдігіңіз бірінші рет артта қалуы мүмкін: енді сіздің бір-біріңізге деген сүйіспеншілігіңіз соншалықты тереңдей түседі, сондықтан сіз бір-біріңіздің жараларыңызды өзара емдей бастайсыз. Бұл Сіздің араңыздағы байланысты күшейтіп қана қоймайды — бұл кез-келген ықтимал қақтығысты «жоқ» етеді, өйткені сіз оны не қоздыратынын және оның бәрінен қалай аулақ болу керектігін білесіз.

Бесінші кезең: әлемді өзгерте алатын махаббат

Доктор Даймондтың пікірінше, бұл кезең — Махаббат абсолюті. Бұл кезеңге бәрі бірдей жете бермейді, өйткені дағдарысқа ұшыраған көптеген ерлі-зайыптылар өмірінің соңына дейін қарым-қатынастың төртінші сатысында қалуды жөн көреді. Бұл да жаман емес, бірақ егер сіздің сүйіспеншілігіңіз соншалықты күшті болса, ол бүкіл әлемге таралуы мүмкін болса, ол шабыттандырмауы мүмкін емес.

Мұндағы логика келесідей: сіз екеуіңіз бақытқа жету жолында көптеген қиындықтар мен кедергілерді жеңдіңіз және бас тартпадыңыз. Сонымен, неге өзіңіздің оң тәжірибеңізді басқалардың игілігі үшін пайдаланбасқа? Бұл сабырлы даналық алдымен балаларына, содан кейін — бөтен балаларға, кейінірек — қайырымдылық ұйымдарына және т.б. таралады. Сіздің сүйіспеншілігіңіз соншалықты жетілген, сондықтан оны қуаттаудың қажеті жоқ — сондықтан ол басқа жақсы нәрселерден шығудың жолын іздейді. Дәл осы кезең сіздің қарым-қатынасыңыздың барлық онжылдықтарының қысқаша мазмұны болып табылады, онда махаббат әлемді шынымен өзгерте алатын поэтикалық сезімге айналады. Айтпақшы, дәл осы кезеңде кейбір ерлі-зайыптылар бірлескен шығармашылықпен айналыса бастайды: олар кітап жазады, әлеуметтік жобалар жасайды және т.б.