«Қазақтың қорқынышты ертегілерінің» сюжеті
«Қазақтың қорқынышты ертегілері» әрбір сериясы мифтерге, аңыздарға және ырым-тыйымдарға негізделген жеке бір оқиғаны баяндайтын антологияны білдіреді. Жобаның авторы Әділхан Ержанов жанрын құпия, тылсым және халық фольклоры элементтері қатар өрілетін dark-fantasy-detective деп анықтайды. Маңыздысы — оқиға желісі қиял-ғажайып сарындарды қазіргі өмір шындығымен ұштастырады. Басты кейіпкер тек мистикалық күштермен ғана емес, мысалы, сыбайлас жемқорлық сияқты құбылыстармен де бетпе-бет келеді. Бұл сериалды жай ғана хоррор емес, Қазақстанның әлеуметтік контекстін бейнелейтін туынды етеді.
Режиссер және команда
Жобаның режиссері Әділхан Ержанов артхаустық кино әлемінде бұрыннан белгілі. Оның еңбектері Канн, Венеция, Берлин, Роттердам және Карловы Вары фестивальдерінің байқау бағдарламаларында көрсетілген. «Көрінбейтіндер», «Сары мысық», «Өркениет тарихы» және басқа да фильмдері оған Орталық Азияның заманауи кинематографиясындағы ең батыл әрі ерекше авторлардың бірі деген бедел әкелді. «Қазақтың қорқынышты ертегілерінде» Ержанов ұлттық фольклорға жүгініп, олдскул хоррор эстетикасын қолданады. Компьютерлік графика орнына команда күрделі гримге, аниматроникаға және механикалық эффектілерге сүйенген. Суретші Ермек Үтегенов пен гримші Андрей Цирюльник классикалық қорқынышты фильмдердің рухын сақтай отырып, шынайы әрі үрейлі көрінетін құбыжықтар жасады.
Ержанов өзінің шабытын Род Серлингтің «Сумеречная зона» туындысынан алғанын айтады. 1950-жылдардағы америкалық телехикаяға ұқсас, «Қазақтың қорқынышты ертегілері» әр сериясы тосын бұрылыспен аяқталатын дербес оқиғалардан құралған хай-концепт антология болып табылады. Сонымен қатар автор тік құрылымға көлденең баяндау желісін қосып, бұл жобаға тереңдік пен көпқабаттылық берді.
Халықаралық премьера
«Қазақтың қорқынышты ертегілерінің» алғашқы көрсетілімі 2025 жылғы 17 шілде мен 3 тамыз аралығында Монреалда өткен Fantasia фестивалінде өтті. Бұл — хоррор, триллер, фэнтези және фантастика жанрларындағы туындыларды ұсынатын әлемдегі ең ірі кинофорумдардың бірі. Фестивальде қазақстандық жобаның алғашқы үш эпизоды көрсетіліп, дәл осы жерде ол жыл жаңалығы ретінде алғаш рет кеңінен таныстырылды.
Канададағы премьерадан кейін сериал бірден әлемдік БАҚ пен сыншылардың назарын аударды. Британиялық Screen Daily оны қазіргі заманғы жанрлық бумға қосылған маңызды үлес деп атады. Loud and Clear Reviews «қорқыныш, мәдени код және қара юмордың бірегей үйлесімін» атап өтіп, жобаны 2025 жылдың ең басты көруге тиіс туындыларының қатарына енгізді. Америкалық Cinapse «фольклорлық хоррорға жаңашыл көзқарас пен режиссердің авторлық оптикасын» ерекше бағалады. Horror Press бұл сериалды жанр жанкүйерлері үшін міндетті түрде көруге тиіс антология ретінде сипаттаса, АҚШ-тың Coletivo Critico басылымы оны «қазақстандық кино үшін айтулы оқиға» деп атады.
Әлемдік фестивальдарға қатысуы
Монреальдегі сәттіліктен кейін телехикая басқа да беделді фестиваль алаңдарына шақырылды. 2025 жылдың қыркүйегінде ол Франциядағы ең көне ерекше және сирек фильмдер фестивалі — Letrange Festival-де ұсынылады. Берлинде Seriesly Berlin аясында жоба жергілікті мәдениетті заманауи цифрлық технологиялармен ұштастырудың үлгісі ретінде ұсынылды. Ал Венада Австриядағы ең ірі жанрлық кино форумы — Slash Film Festival-де «Қазақтың қорқынышты ертегілері» әлемдік деңгейдегі ондаған іріктелген фильмдер қатарынан орын алды. Осылайша, қазақстандық телехикая бірден бірнеше маңызды киноиндустрия оқиғасының назарында.